Energy Indeed

Zonnepanelen zijn duur en kunnen alleen met subsidie worden neergelegd. Althans, dat is de heersende opinie over zonnepanelen in Nederland. Maar laten we de zaken eens goed op een rijtje zetten. Is de situatie echt zo bewolkt of begint de zon inmiddels toch te schijnen?

Duur?
Zonnepanelen zijn wereldwijd al jarenlang de snelst groeiende techniek voor elektriciteitsopwekking. Deze groei voltrekt zich echter voornamelijk buiten Nederland, met China als belangrijkste producent en Duitsland als belangrijkste afnemer.

Wat we in Nederland wel merken van deze groei is een sterke prijsdaling van zonnepanelen. Een zonnepaneel van 140 Watt-piek (Wp) waar je pakweg twee jaar geleden 500 euro voor betaalde, kost nu ongeveer 300 euro of minder.

Alleen met subsidie?
Ondanks deze sterke prijsdaling, is de terugverdientijd van zonnepanelen nog altijd aanzienlijk. Zelfs voor huishoudens, die in de regel een hogere elektriciteitsprijs betalen dan bedrijven en daardoor meer baat hebben bij eigen elektriciteitsopwekking, is de terugverdientijd nog zo’n 10 of 15 jaar.

En dan kan die leverancier wel beweren dat je zonnepaneel het 20 of zelfs 30 jaar blijft doen, maar wat als dat bedrijf opeens failliet gaat? En wat als ik over een paar jaar wil verhuizen? Misschien vindt de volgende eigenaar dat zonnepaneel helemaal niet zo aantrekkelijk?

Vanuit deze gedachten, klinkt nog altijd de roep om kortere terugverdientijden en dus, subsidie. Maar zou een nog kortere terugverdientijd werkelijk onze twijfels wegnemen?

Weg met de terugverdientijd
De praktijk leert dat terugverdientijden vaak een te abstract begrip vormen. Zelfs als de terugverdientijd laten we zeggen 3 jaar zou zijn, zouden mensen dan na die 3 jaar gaan kijken of ze hun investering al hebben terugverdiend?

Het menselijk brein werkt vaak anders. Wat is mijn winst nu? Wat heb ik er op dit moment aan? Dat zijn vaak de vragen die als eerste bij je opkomen. Later pas ga je praten over terugverdientijden, vermoedelijk om je keuze aan anderen op rationele wijze te kunnen verantwoorden.

Anders organiseren
De oplossing zit dus mogelijk veel eerder in de wijze van organiseren. Kunnen we geen zonnepaneel leasen? Of nog mooier, kunnen wij ons zonnepaneel afbetalen op basis van daadwerkelijk gerealiseerde besparingen op onze elektriciteitsrekening? Dat zou het verhaal opeens een stuk aantrekkelijker maken.

Inmiddels zijn er een aantal partijen in Nederland die op deze manier naar zonne-energie kijken. Ze opereren zoveel mogelijk onafhankelijk van subsidie en onderscheiden zich door de initiële investering bij de gebruiker weg te nemen.

Microlease?
Voor dit laatste punt komt het voorbeeld verrassend genoeg uit landen die je wellicht niet zo snel als voorloper zou bestempelen. Toch blijkt dat juist in ontwikkelingslanden, vooral in Afrika, het lenen of leasen van een zonnepaneel al een flinke vlucht heeft genomen.

Deze vlucht komt vooral op het conto van microfinancieringsinstellingen, die tegenwoordig hun leningen niet alleen in de vorm van geld verstrekken, maar ook in de vorm van specifieke producten die bij hun klanten voor kostenbesparing zorgen. Met name in afgelegen rurale gebieden zonder aansluiting op het elektriciteitsnet, is zonne-energie één van die producten.

Juist in die gebieden is energie, bijvoorbeeld in de vorm van diesel of kerosine, een steeds grotere kostenpost. En juist daar is de initiële investering vaak een onneembare drempel en zijn alternatieve business modellen noodzakelijk om zonne-energie betaalbaar te maken.

Zomer
De kunst is nu om de praktijkervaringen uit ontwikkelingslanden te vertalen naar de Nederlandse praktijk. Slimme energiemeters, slimme netwerken (smart grids) en nog meer andere slimme dingen zullen daarbij zeker van pas komen.

Maar dit mag voor ons geen excuus meer zijn om de technologische ontwikkeling nog langer af te wachten. De techniek is er, haalbaar en betaalbaar, zolang je de investering maar niet in één keer hoeft te doen. En ook de zon begint al aardig door te breken. Hoog tijd om naar buiten te gaan dus!